فرش دستبافت ایران متاثر از ویژگی های برجسته فرهنگی و هنری آن در سده ها و دهه های گذشته، همواره به عنوان یکی از کالاهای برجسته در سبد صادرات غیرنفتی ایران مطرح بوده و می باشد. متاسفانه به دلیل فقدان اساسی در ابعاد سازمانی، ساختاری، مدیریتی، تولیدی و به ویژه تجاری و بازرگانی، فرش ایران دوران افول و رکوردشکننده ای را در عرصه رقابت های جهانی پیموده و اکنون در شرایط بحرانی خاصی به سر می برد. از طرفی، بی توجهی به اصول و مبانی بازاریابی و تجارت که دربرگیرنده فرآیند تولید آن نیز می شود، مزیت های رقابتی فرش دستبافت را در داخل و به ویژه در سطح جهانی با مخاطرات جدی مواجه نموده است. در این پژوهش به بررسی وضعیت صنعت فرش کشور در بازارهای بین المللی پرداخته شده و در انتها نیز راهکارهایی ارائه شد. فرضیات پژوهش که در قالب تاثیر سه معیار اصلی شدت بازار، سرمایه مشتری و هوشمندی رقابتی بر رقابت پذیری صنعت فرش می باشد، با به کارگیری آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون آزمون شدند. نتایج حاصله بیانگر آن است که هر سه متغیر مذکور تاثیر مثبت و معنادار بر رقابت پذیری داشته که نقش هوشمندی رقابتی و سرمایه مشتری بیش از سهم بازار می باشد. همچنین نتایج حاصل از به کارگیری آزمون میانگین نیز نشان داد که هوشمندی رقابتی و مدیریت سرمایه مشتری صنعت فرش در سطح مطلوبی قرار ندارند. با توجه به تاثیر بالای این دو متغیر بر رقابت پذیری و میزان اندک به کارگیری این دوعامل، برای این صنعت، رویکردی مبتنی بر سرمایه مشتری و هوشمندی رقابتی توصیه می شود. در انتها نیز با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی، 11 زیرمعیار پژوهش، رتبه بندی شدند که سهم بازار، شناسایی نیازهای مشتریان و هوشمندی بازار به عنوان مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل بر رقابت پذیری صنعت فرش انتخاب شدند.
فرش، از صنعتی شدن تا ورود ابزارهای دیجیتال
در این پژوهش، سعی شده است که با بررسی عوامل سرمایه رابطه‌‌ای و هوشمندی رقابتی بر رقابت‌‌پذیری صنعت فرش دستباف، موقعیت این صنعت توانمند در بازارهای جهانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مهمترین جزء مدل مبتنی بر موقعیت در بازار با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی انتخاب شود. ب) آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه میان متغیرهای تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد که نتایج حاصله در جدول (3) ملاحظه می‌‌شود: جدول 3- نتایج حاصل از به‌کارگیری آزمون همبستگی پیرسون {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} با عنایت به جدول (3)، وجود رابطه مثبت و معنادار میان ابعاد دیدگاه موقعیت در بازار و رقابت‌‌پذیری صنعت فرش تائید می‌‌گردد. جدول 4- نتایج حاصل از به‌کارگیری آزمون رگرسیون {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} همانطور که در جدول (4) ملاحظه می‌‌شود تاثیر هوشمندی رقابتی بر رقابت‌‌پذیری صنعت فرش با 59/0 بیشتر از سایر متغیرها بوده و شدت بازار دارای کمترین درجه اهمیت است. با توجه به جدول فوق، معادله زیر برای رقابت‌‌پذیری صنعت فرش به دست خواهد آمد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} د) آزمون میانگین جهت بررسی سطح هر یک از ابعاد موقعیت در بازار نیز از آزمون میانگین استفاده شد. نتایج حاصل از به‌کارگیری آزمون میانگین نیز نشان داد که رقابت‌‌پذیری صنعت فرش و شدت بازار در سطح مطلوبی قرار دارند، اما سرمایه مشتری و هوشمندی رقابتی، از موقعیت مناسبی برخوردار نیستند.
